เรื่องเล่าจาก RSA

ตอน เส้นทางการดูแลคนไข้ท้องไม่พร้อม 1 คนในยุคโรคโควิด-19 ระบาด หลายคน หลายอาชีพก็ทำงานจากบ้านได้ หมอหลายแผนกก็ลดจำนวนการตรวจคนไข้ลง ตรวจเฉพาะเคสที่มีอาการเร่งด่วน ผ่าตัดเฉพาะเคสที่มีความเร่งด่วน ดูเหมือนทุกๆ คนจะสบายขึ้น แต่พวกเรา เครือข่าย RSA ในฐานะที่เป็นทีมดูแลผู้หญิงที่ท้องไม่พร้อม ก็ยังต้องทำงานเหมือนเดิม รับคนไข้เท่าเดิม ให้บริการยุติการตั้งครรภ์จำนวนเคสต่อวันเท่าเดิม เคสใหม่ก็เพิ่มขึ้นในอัตราเท่าๆ เดิม และมีแนวโน้มจะเพิ่มขึ้นด้วยเรื่องราวที่ท่านจะได้อ่านต่อไปนี้...

“.... คุณครูสั่งให้เขียน เรียงความเรื่องแม่ฉัน บอกให้ส่งให้ทันวันพรุ่งนี้ มันยากจังทำไม่ไหว หนูแม่ไม่มี แล้วจะเขียนให้ดียังไงเป็นห่วงก็ไม่รู้ ดูแลก็ไม่คุ้น กอดแม่อุ่นจริง ๆ มันจริงไหม พร้อมหน้ากันทานอาหาร เคยมีแค่ฝันไป ไม่มีเพลงกล่อมใด ไม่มีห่มผ้าไม่เคยอุ่นเลย กอดหมอนไม่เคยอุ่นใจ นอนหลับไปอย่างเดียวดายทุกที ไม่มีอะไรจะเขียน ให้ครูได้อ่านพรุ่งนี้ บนหน้ากระดาษก็เลอะน้ำตาถ้าแม่ฟังอยู่ ไม่ว่าแม่อยู่ไหน ไม่ว่าแม่เป็นใคร ช่วยส่งรักกลับมา ถ้าแม่ฟังอยู่ คิดถึงหนูหน่อยหนา...

ตอน ความไม่พร้อม ในหนึ่งวัน มีผู้หญิงที่รู้ว่าตนเองท้องแบบ "ไม่พร้อม" หลายคนในประเทศไทย คุณผู้อ่านทราบไหมว่า "ไม่พร้อม" คืออะไร ผมเชื่อว่าหลายคนยังโลกสวยคิดว่า "ไม่พร้อม" ไม่มีจริงในโลก หลายคนรู้ว่า "ไม่พร้อม" มีจริง แต่ก็ไม่โอเคกับทางออกด้วยการยุติการตั้งครรภ์ เพราะคิดว่า มีทางออกอื่นที่ดีกว่านี้

หญิงท้องไม่พร้อมที่มารับการปรึกษา ณ โรงพยาบาล น้อยมากที่จะมากับสามี วันที่ทุกข์ประดังหน้าเข้ามา ก็ไม่กล้าร่วมเผชิญ ผู้ที่บอกจะร่วมทุกข์ ร่วมสุข ในวันที่ความรักหอมหวาน กลับหนีหาย ในวันที่รักจืดจาง หรือจริง ๆ แล้ว เขารักเพียงตัวเอง รักในความสุขที่เขาได้รับเพียงเท่านั้น หาก ร่วมรัก แต่ ไม่ร่วมรับผิดชอบ ก็คงไม่จำเป็นที่จะต้องมีคน ๆ นั้นไว้ในชีวิตอีกต่อไปในบางรายที่ผู้ชายมาด้วย มักก้มหน้าก้มตา...

ตอน การคุมกำเนิดไม่ใช่เรื่องของผู้ชาย แต่เป็นเรื่องของผู้หญิงชัด ๆ อ่านหัวข้อเรื่องแล้วเหมือนเป็นการปัดความรับผิดชอบให้ฝ่ายคุณผู้หญิงทุกคนนะครับ แต่ลองอ่านบทสนทนาด้านล่างนี้ก่อนครับ (ขอตัดบทมาตรงที่สำคัญเลยนะครับ)หมอ : ไม่ทราบครั้งนี้ทำไมถึงท้องครับหญิงตั้งครรภ์ไม่พร้อม : บอกให้ผู้ชายใส่ถุงยางค่ะ แต่ผู้ชายเค้าไม่ใส่หมอ : แล้วไม่กลัวท้องหรอครับหญิงตั้งครรภ์ไม่พร้อม : เค้าบอกเค้าคุมเองได้

เรื่องผิดพลาด เป็นเรื่องธรรมดาของชีวิต ไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้น ความเข้าใจและการยอมรับความรู้สึกของกันและกันของคนในครอบครัวถือว่าสำคัญที่สุด เด็กวัยรุ่นท้องไม่พร้อม มักจะเดินก้มหน้ามารับคำปรึกษา พร้อมผู้ปกครองที่มีสีหน้าแววตาเคร่งเครียด การให้คำปรึกษา/บำบัดครอบครัว ก็เพื่อให้เด็กและครอบครัว ยอมรับกับสิ่งที่เกิดขึ้นอย่างเข้าใจ เห็นถึงสาเหตุที่แท้จริงของปัญหา เสริมศักยภาพเด็กและครอบครัวเพื่อให้สามารถกลับไปตั้งหลัก และร่วมเผชิญปัญหาไปด้วยกันได้ บทเรียนชีวิตเรื่องนี้ทำให้เด็กรู้สึกผิดต่อตัวเองและครอบครัว โดยไม่ต้องไปซ้ำเติมด้วยถ้อยคำรุนแรง

ณ คลินิกวัยรุ่น ญ สาว 14 ปี : ของเราเป็นตัว เห็นหัวแล้ว ญ สาว 15 ปี : ของเรายังเป็นก้อน ๆ อยู่เลย

เมื่ออ่านเรื่องราวย่อๆ ของเคสแต่ละวัน ด้วยทัศนคติก็เข้าใจ สงสาร การเดินทางที่ระยะทางเกือบ 3 ชั่วโมงกว่าจะได้เข้ากระบวนการ เช้ามืดเคสก็โทรแจ้งว่าถึงที่หมายแล้วค่ะ รายงานตัวก็ได้แนะนำไปจะต้องทำอะไรอีกครั้ง และเมื่อได้เจอกับเคสก็ทักทายกันธรรมดาของเจ้าของบ้าน เริ่มเข้ากระบวนการ เคสจะเป็นคิวที่ 2 ก็เดินเข้ามาในห้องส่วนตัว เรายิ้มให้กันผ่านแมส คำถามแรก มากับใครวันนี้ เคสก็อึ้งไปสักครู่ ตอบว่าน้องชาย ก็ไม่เป็นไรมีญาติมาเป็นเพื่อน แต่น้องได้ผ่านกระบวนการให้การปรึกษาทางเลือกมาอย่างดีมากกับดีกรีพี่พยาบาลคนนี้ไว้วางใจได้ รอบด้านมององค์รวม กาย  จิต สังคม เบื้องหลังและทางที่จะก้าวไปข้างหน้า

แม่เสพยาเสพติดส่งผลกระทบต่อลูกอย่างไร ? คงได้เห็นผ่านตาอยู่เป็นระยะในสื่อสังคมไทย ในโรงพยาบาลเอง ก็พบแม่ที่มาคลอดบุตรใช้สารเสพติดมากขึ้น  เมื่อลงไปทำงานเชิงลึกพบว่าล้วนเป็นการตั้งครรภ์ไม่พร้อมทั้งสิ้น บางเคสพบว่าเมื่อรู้ว่าตนเองตั้งครรภ์ต้องการยุติการตั้งครรภ์ ก็ถูกปฏิเสธจากโรงพยาบาลที่เธอเข้าไปปรึกษาขอความช่วยเหลือ หรือหลายๆ เคสก็เข้าไม่ถึงแหล่งบริการที่ปลอดภัย บ้างยุติการตั้งครรภ์ด้วยตัวเอง แต่ไม่สำเร็จ จึงต้องจำใจตั้งครรภ์ต่อ แม่ใช้สารเสพติด เมื่อตั้งครรภ์ไม่พร้อม มักไม่ฝากครรภ์ ไม่ดูแลตัวเอง ส่งผ่านสารเสพติดสู่ลูกน้อยเรื่อยๆ กระทั่งคลอด เด็กที่คลอดมาจึงไม่แข็งแรง มีความผิดปกติตั้งแต่กำเนิด...

ในวันที่เธอแบกความเจ็บช้ำมาโรงพยาบาล สามีเธออยู่ไหน? ชมพู นามสมมติ สภาพภายนอกดูอิดโรย ดวงตาเศร้าหมอง มาโรงพยาบาลด้วยความหวังและความบอบช้ำอย่างสาหัสในจิตใจ เธอนำใบอัลตร้าซาวด์มาปรึกษาคุณหมอ ว่าไม่สามารถตั้งครรภ์ต่อได้ คุณหมอส่งพบนักสังคมสงเคราะห์ เพื่อให้การปรึกษาทางเลือก และเยียวยาจิตใจ ให้เธอดีขึ้น ยังไม่ทันเอ่ยคำใดๆ น้ำตาเธอก็พรั่งพรูไหลอาบสองข้างแก้ม นักสังคมสงเคราะห์หยิบกระดาษทิชชูที่ต้องมีไว้ประจำในห้องให้การปรึกษา ยื่นให้เธอ