เรื่องเล่าจาก RSA

เมื่ออ่านเรื่องราวย่อๆ ของเคสแต่ละวัน ด้วยทัศนคติก็เข้าใจ สงสาร การเดินทางที่ระยะทางเกือบ 3 ชั่วโมงกว่าจะได้เข้ากระบวนการ เช้ามืดเคสก็โทรแจ้งว่าถึงที่หมายแล้วค่ะ รายงานตัวก็ได้แนะนำไปจะต้องทำอะไรอีกครั้ง และเมื่อได้เจอกับเคสก็ทักทายกันธรรมดาของเจ้าของบ้าน เริ่มเข้ากระบวนการ เคสจะเป็นคิวที่ 2 ก็เดินเข้ามาในห้องส่วนตัว เรายิ้มให้กันผ่านแมส คำถามแรก มากับใครวันนี้ เคสก็อึ้งไปสักครู่ ตอบว่าน้องชาย ก็ไม่เป็นไรมีญาติมาเป็นเพื่อน แต่น้องได้ผ่านกระบวนการให้การปรึกษาทางเลือกมาอย่างดีมากกับดีกรีพี่พยาบาลคนนี้ไว้วางใจได้ รอบด้านมององค์รวม กาย  จิต สังคม เบื้องหลังและทางที่จะก้าวไปข้างหน้า เข้าสู่กระบวนการ คิดว่าคงไม่ต้องลงรายละเอียดมาก เพราะกระบวนการเรียบร้อยมาทุกอย่างเพียงแต่มารับลายเซ็นแพทย์คนที่ 1 ทบทวนบริการที่จะไปต่อ คือต้องเดินทางไปยุติการตั้งครรภ์อีกโรงพยาบาลประมาณอีก 30 กิโลเมตรก็บอกว่าไม่พร้อมจริงๆ ด้วยสีหน้าและน้ำตาเริ่มซึม อายุ 38 ปี ตั้งครรภ์ที่ 4 มีลูก 3 คน...

“ในฐานะคนให้บริการ..คิดว่าเราต่างเกิดมาเยียวยากันและกัน หากทำงานด้วยหน้าที่และหัวใจ เราจะพบกับความสุขเล็กๆในจิตใจได้ สิ่งเหล่านี้จะทำให้เรามีพลังที่จะส่งต่อให้กับใครได้อีกหลายคน” ทิพย์ (นามสมมติ) แม่ลูกสาม ทุกคนอยู่ในวัยเรียน ทิพย์ต้องหาเลี้ยงครอบครัวคนเดียว ลูกคนโตน้องสาวช่วยส่งเสียเลี้ยงดูด้วย ทำอาชีพรับจ้างตัดยางรายได้พอมีพอกินไปวันต่อวัน พ่อของลูกออกไปทำงานต่างจังหวัดได้ไม่นานก็กลับมาบอกทิพย์ว่ามีภรรยาใหม่และจะไม่ส่งเงินมาแล้ว ทิพย์ต้องแบกภาระครอบครัวพร้อมๆ กับการรักษาบาดแผลในใจ เมื่อแยกทางกัน...ทิพย์จึงไม่ได้กินยาคุมกำเนิด ระหว่างนั้นสามีกลับมาหาลูกเดือนละครั้ง ทิพย์จึงตั้งครรภ์ ในภาวะที่ถูกสามีทอดทิ้งไปมีหญิงอื่น เมื่อรับรู้ว่าทิพย์ตั้งครรภ์ สามีผู้ร่วมสร้างปัญหากลับไม่แยแส บอกเพียงว่าให้ไปเอาออก แล้วจากไปอยู่กับภรรยาใหม่ ทิพย์จึงเป็นคนที่เผชิญปัญหานี้แต่เพียงผู้เดียว ทิพย์คิดว่า หากตั้งครรภ์จะไปรับจ้างเขาตัดยางได้อย่างไร ลูกๆ จะเอาอะไรกิน...

เนื่องจากหมอเป็นสูตินรีแพทย์ คือ หมอที่ดูแลสุขภาพผู้หญิงและคนท้อง ก็จะมีคนมาปรึกษาเกี่ยวกับประจำเดือนขาด กังวลว่าจะตั้งครรภ์เป็นประจำ ครั้งนี้เป็นครั้งแรกที่มีวัยรุ่นมาปรึกษาประเด็นที่จะเล่าให้ฟังต่อไปนี้ คนไข้ผู้หญิง อายุ 17 ปี : "หมอคะ นู๋เพิ่งมีเพศสัมพันธ์ครั้งแรกใช้ถุงยางถูกวิธี คือ สอดไปได้แค่ตรงหัวของอวัยวะเพศชายของแฟน นู๋มีเลือดออกแค่นิดเดียว ประมาณหยดเดียวได้ คือ สอดได้ไม่หมด แล้วแฟนออกมาหลั่งนอก มันจะมีโอกาสท้องมากน้อยแค่ไหน ควรกินยาคุมฉุกเฉินมั้ย มีตกขาวหลังเสร็จ" ถ้ามองในฐานะหมอ มองด้านวิชาการ มองด้านสุขภาพ...

นักสังคมสงเคราะห์ RSA ได้รับการประสานจากสายด่วน 1663 ว่ามีหญิงตั้งครรภ์ไม่พร้อมในจังหวัด อายุครรภ์ก็ราว 20 สัปดาห์ ไม่เคยฝากครรภ์ ไม่ต้องการเปิดเผยการตั้งครรภ์ให้ครอบครัวและสังคมทราบ จึงโทรนัดให้มาอัลตร้าซาวด์ที่โรงพยาบาล และให้การปรึกษาทางเลือก เพื่อส่งต่อเครือข่าย RSA ได้อย่างเหมาะสมกับอายุครรภ์ของผู้ป่วย  29 สัปดาห์ 4 วัน นั่นคืออายุครรภ์ในวันที่มาตรวจ ทางเลือกจึงมีแค่ท้องต่อ เพราะไม่สามารถที่จะยุติการตั้งครรภ์ได้แล้ว จึงต้องประเมินศักยภาพว่าจะเลี้ยงดูลูกได้ไหม ประเมินสภาพครอบครัว เศรษฐกิจและสังคม...

แม่เสพยาเสพติดส่งผลกระทบต่อลูกอย่างไร ? คงได้เห็นผ่านตาอยู่เป็นระยะในสื่อสังคมไทย ในโรงพยาบาลเอง ก็พบแม่ที่มาคลอดบุตรใช้สารเสพติดมากขึ้น  เมื่อลงไปทำงานเชิงลึกพบว่าล้วนเป็นการตั้งครรภ์ไม่พร้อมทั้งสิ้น บางเคสพบว่าเมื่อรู้ว่าตนเองตั้งครรภ์ต้องการยุติการตั้งครรภ์ ก็ถูกปฏิเสธจากโรงพยาบาลที่เธอเข้าไปปรึกษาขอความช่วยเหลือ หรือหลายๆ เคสก็เข้าไม่ถึงแหล่งบริการที่ปลอดภัย บ้างยุติการตั้งครรภ์ด้วยตัวเอง แต่ไม่สำเร็จ จึงต้องจำใจตั้งครรภ์ต่อ แม่ใช้สารเสพติด เมื่อตั้งครรภ์ไม่พร้อม มักไม่ฝากครรภ์ ไม่ดูแลตัวเอง ส่งผ่านสารเสพติดสู่ลูกน้อยเรื่อยๆ กระทั่งคลอด เด็กที่คลอดมาจึงไม่แข็งแรง มีความผิดปกติตั้งแต่กำเนิด รวมถึงมีความเสี่ยงจะเสพยาตั้งแต่อายุยังน้อย จากการประเมินพบว่าในหลายๆ เคสหลังคลอด แม่ที่เสพยาไม่มีศักยภาพในการเลี้ยงดูบุตร เด็กเสี่ยงต่อการถูกทำร้ายจากพ่อแม่ที่ใช้สารเสพติด และยังพบอีกว่า เด็กที่ถูกกระทำด้วยความรุนแรงจากแม่จนต้องเข้าโรงพยาบาลนั้น โดยส่วนมากเกิดจากแม่ที่ตั้งครรภ์ไม่พร้อม จึงมักไม่มีความรัก ความผูกพันกับเด็กตั้งแต่อยู่ในท้อง แม่ที่ไม่พร้อมมีลูก เมื่อคลอดแล้ว ไม่สามารถเลี้ยงดูได้ ต้องการจะยกให้คนอื่น...

Hometown Cha-Cha-Cha โด่งดังมากเป็นซีรีส์ที่มีคนติดตาม และอยากไปเที่ยวกงจิน ไปนั่งจิบกาแฟที่ร้านเขียว ๆ มีต้นไม้ย้อยหน้าร้าน และหัวหน้าฮงก็เป็นขวัญใจในยุคนี้เลยทีเดียว โดยเฉพาะลักยิ้มที่เป็นเอกลักษณ์ให้สาว ๆ ใจละลาย แต่จากประเด็นเผ็ดร้อนของคิมซอนโฮที่อดีตแฟนสาวออกมาบอกว่าเคยทำแท้ง ทำให้ข่าวนี้กระทบกับงานของพระเอกหนุ่มในช่วงแรก ๆ แต่ตอนนี้ดูเหมือนว่าทุกอย่างจะคลี่คลาย จากกระแสและความคิดเห็นต่าง ๆ ของเรื่องนี้ก็มีหลายประเด็นที่ทำให้หมอรู้สึกว่าคนทั่วไปมองการทำแท้ง หรือการยุติการตั้งครรภ์ไม่เหมือนก่อน เราจะไม่พูดถึงประเด็นดราม่าเรื่องอื่น ๆ นะคะ ปล่อยให้สำนักข่าวอื่นตีแผ่ละกันค่ะ ประเด็นแรก การยุติการตั้งครรภ์เป็นทางเลือกการรักษาหนึ่ง...

๒๐ ม.ค. ๖๔ เนื่องจากขณะนี้กำลังมีการพิจารณาแก้ไขกฎหมายเกี่ยวกับการทำแท้งเพื่อให้เกิดความปลอดภัยต่อหญิงที่ท้องไม่พร้อม ผมขอเผยแพร่บทความที่เขียนขึ้นจากประสบการณ์ในการเป็นสูติแพทย์เพื่อให้ทุกคนได้เข้าใจและเห็นใจหญิงที่มีความทุกข์จากการตั้งครรภ์ไม่พร้อมทุกคน 60. Humanized health care (การดูแลคนไข้ด้วยหัวใจบนพื้นฐานความรู้)โดย นพ.พิษณุ ขันติพงษ์วันก่อนผมมีโอกาสเป็นวิทยากรในการอบรมปฏิบัติการ แพทย์และพยาบาลเรื่อง "การดูแลวัยรุ่นและสตรีท้องไม่พร้อมเพื่อป้องกันการแท้งที่ไม่ปลอดภัย" จัดโดย มูลนิธิเพื่อสุขภาพและสิทธิอนามัยเจริญพันธุ์ของสตรี(แห่งประเทศไทย)ร่วมกับ ราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทย ในหัวข้อ"จริยธรรมวิชาชีพ กับการแท้งที่ปลอดภัย"ผมต้องขอชื่นชม ศ.เกียรติคุณ นพ.กำแหง จาตุรจินดา ผู้ก่อตั้งและประธานมูลนิธิฯ ที่พยายามสร้างความเข้าใจให้คนในสังคมไทยทราบข้อเท็จจริง และยอมรับความเป็นจริงเกี่ยวกับการตั้งครรภ์ไม่พร้อมในบ้านเราเป็นเวลานานกว่าสิบปีแล้ว...

สมัยเด็กๆ ก็ไม่ได้รับการปลูกฝังเกี่ยวกับเรื่องการทำแท้งมาแต่อย่างใด ถ้านึกย้อนไปในความรู้สึก เหมือนจะเป็นการทำบาปที่ทำลายชีวิตเด็กที่กำลังจะเกิดมา แต่ก็ไม่ได้คิดอะไรมากมายที่จะต้องต่อต้าน หรือสนับสนุน เมื่อโตขึ้นมาได้มีการได้เรียนเป็นหมอ เรียนในโรงเรียนแพทย์แห่งหนึ่งที่ไม่มีการยุติการตั้งครรภ์ให้กับหญิงที่ไม่พร้อม ขณะเรียนก็มีโอกาสได้เจอคนไข้กลุ่มนี้เรื่อยๆ ในฐานะที่เป็นหมอก็คงต้องทำตัวเป็นกลางให้คำแนะนำทางเลือก ได้แก่ ตั้งครรภ์ต่อ หรือ ยุติการตั้งครรภ์ การแนะนำให้ตั้งครรภ์ต่อ ก็คงพูดได้แต่หลักการเอาเข้าจริงๆ ก็ไม่มีที่ไหนที่จะดูแลหญิงตั้งครรภ์คนนั้นไปตลอดชีวิต ปัญหาของเขาคือ ความไม่พร้อม ไม่ว่าจะเป็นทางครอบครัว ทางด้านการเงิน และอื่นๆ อีกมากมาย ถามจริงๆ มีองค์กรไหนที่ดูแลเขาไปตลอดชีวิตมั้ย?...

ถึงเวลาแล้วที่ทุกคนควรจะเข้าใจว่า ผู้หญิงสามารถรับบริการทำแท้งได้โดยไม่ถือเป็นความผิดบุคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุขที่เคารพรัก วินาทีที่คุณปฏิเสธคนไข้ท้องไม่พร้อมโดยไม่แนะนำอะไร นอกจากให้เธอไปฝากครรภ์ เธอจะไม่พึ่งระบบที่ปลอดภัยอีกต่อไป แต่เธอจะไปเสาะหาที่ทำแท้งเถื่อนแทน และอีกไม่กี่วันเธอก็จะกลับมาหาคุณอยู่ดี ด้วยภาวะแทรกซ้อนจากการไปทำแท้งเถื่อน “วินาทีที่หญิงติดเชื้อมาโรงพยาบาล แล้วคุณสงสัยว่าจากการทำแท้ง หญิงคนนั้นจะไม่ใช่คนดีอีกต่อไป แต่เธอจะกลายเป็นอาชญากร" ที่คุณพร้อมจะลดทอนคุณค่าความเป็นมนุษย์ด้วยสายตาและคำพูด "ถ้าคุณผลักไสเธอออกจากระบบบริการสุขภาพ..ประตูทำแท้งเถื่อนจะเปิดรับเธอทันที" เรื่องทำแท้ง เราควรเดินออกมาจากวังวนของทัศนคติได้แล้ว หากพูดกันแต่เรื่องความเชื่อ ความผิดบาป การช่วยเหลือหญิงท้องไม่พร้อมจะไปไม่ถึงไหน และไม่มีทางที่จะเป็นบริการสุขภาพได้ เราอยู่ในสังคมที่หลากหลายความคิด และเคารพความต่าง แต่เราลืมให้ค่าของสิทธิหญิงท้องไม่พร้อมไหม ? เพราะอะไรเราถึงไม่พูดถึงข้อกฎหมาย ทั้งประมวลกฎหมายอาญามาตรา 301-305 และข้อบังคับแพทยสภาว่าการยุติการตั้งครรภ์ทางการแพทย์ ความเชื่อความรู้สึกของคนทำงานจะใหญ่กว่าข้อกฎหมายที่บังคับใช้ไม่ได้ ทุกวันนี้ หากมีผู้หญิงที่ทำแท้งมารักษาที่โรงพยาบาล จะมีการบันทึกในประวัติการรักษาว่า...

เรื่องเล่าจากห้องไลน์ RSA บทสนทนา ของหมออัลเทอร์ หมอเบลต้า หมอเคลวิน หมออิริค และหมอแฟรี่ (นามสมมุติ ) เรื่องตรวจปัสสาวะหลังยุติฯ เมื่อไหร่ดี ? หมออัลเทอร์ : เรียนปรึกษาพี่หมอทุกท่านครับ หมอเบลต้า : ว่าไงคร้บ เล่าเลยครับ … หมออัลเทอร์ : ผมจะปรึกษาแนวทางการแนะนำให้คนไข้ตรวจการตั้งครรภ์ด้วยปัสสาวะ หลังยุติการตั้งครรภ์ครับ ส่วนตัวผมเองไม่ได้แนะนำให้คนไข้ตรวจเลยในทันที...